องค์ความรู้และการบริบาลพระสงฆ์อาพาธตามหลักพระธรรมวินัยโดยการมีส่วนร่วมของเครือข่ายในชุมชน

Authors

  • Pitsamai Siridejdamrong pitsiri1612@gmail.com
  • Phrakru Sirithambundit Nakhon Lampang Buddhist Colleges Mahachulalongkornrajavidyalaya University
  • Phrakru Sutchayaporn Nakhon Lampang Buddhist Colleges Mahachulalongkornrajavidyalaya University

Keywords:

การบริบาลพระสงฆ์อาพาธ, การมีส่วนร่วมของเครือข่ายในชุมชน, องค์ความรู้ด้านสุขภาพ

Abstract

บทคัดย่อ

            บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาองค์ความรู้การบริบาลพระสงฆ์อาพาธตามหลักพระธรรมวินัย 2) เพื่อพัฒนาองค์ความรู้ด้านการบริบาลพระสงฆ์อาพาธตามหลักพระธรรมวินัยและศาสตร์ทางการแพทย์แบบองค์รวม และ 3) เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเครือข่ายในชุมชนในการสร้างองค์ความรู้ในการบริบาลพระสงฆ์อาพาธตามหลักพระธรรมวินัย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เครื่องมือที่ใช้เก็บข้อมูลรวบรวมข้อมูล ได้แก่ รวบรวมข้อมูลทางเอกสาร (Document) และจากการสัมภาษณ์ ซึ่งประชากรที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ พื้นที่ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาสัมภาษณ์กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 23 รูปคน แบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ดังนี้ 1) พระสงฆ์ที่มีความรู้ด้านพระธรรมวินัย จำนวน 3 รูป 2) พระบริบาลพระสงฆ์อาพาธ จำนวน 5 รูป 3) จิตอาสา/สาธารณสุข จำนวน 5 คน 4) บุคลากรทางการแพทย์ จำนวน 5 คน 5) ผู้ดูแลผู้ป่วย จำนวน 5 คน

          ผลการวิจัยพบว่า

          1. พระสงฆ์ทราบและเข้าใจหลักพระธรรมวินัยเป็นอย่างดี แม้ว่าพระจะปฏิบัติตามพระธรรมวินัยอย่างเคร่งครัด แต่เมื่อร่างกายเจ็บป่วยก็จำเป็นต้องยอมรับการรักษาจากแพทย์เพื่อให้ร่างกายแข็งแรงกลับมาปฏิบัติศาสนกิจได้ เพื่อรักษาสุขภาพ เพื่อปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ ให้ความร่วมมือต่อแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะให้คำแนะนำและรักษาตามหลักวิชาการ เพื่อให้การรักษาได้ผลดีที่สุด และเพื่อความสะดวกในการรักษา

          2. การพัฒนาองค์ความรู้การบริบาลพระสงฆ์อาพาธ มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาทักษะและความรู้ของผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย อาทิ พระบริบาล, จิตอาสา, บุคลากรทางการแพทย์ และผู้ดูแลผู้ป่วย ให้ผู้เข้ารับการอบรมมีความรู้และทักษะในการดูแลพระสงฆ์อาพาธอย่างถูกวิธี ทั้งในด้านการดูแลร่างกายและจิตใจ ทำให้การดูแลพระสงฆ์อาพาธมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้ผู้ป่วยมีขวัญและกำลังใจในการรักษา การดูแลที่ได้มาตรฐาน ทำให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่ตรงตามความต้องการและได้รับความพึงพอใจ

          3. การมีเครือข่ายหน่วยงานในชุมชนที่ให้ความรู้และสนับสนุนการดูแลพระสงฆ์อาพาธ เป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้ผู้ดูแลมีความรู้ความเข้าใจในการบริบาลที่ถูกต้องและเหมาะสมตามหลักพระธรรมวินัย และช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่เหมาะสมและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

 

Abstract

          This qualitative research aimed to 1. Investigate the body of knowledge of caring for ailing monks according to Dhamma-Vinaya principles,  2. develop the body of knowledge in caring for ailing monks based on Dhamma-Vinaya principles and holistic medical sciences, and 3. promote community networks participation in creating knowledge for caring for ailing monks according to Dhamma-Vinaya principles.  The research instruments were document data and interviews. The population used in this study was persons living in Muang district, Lampang province. The interview was conducted with 23 key informants, divided into 5 groups: 1) 3 monks with knowledge of Dhamma and Vinaya; 2) 5 monks who care for sick monks; 3) 5 volunteers and public health, 4) 5 medical personnel; and 5) 5 patient caregivers.

          The results were as follows:

          1. The monks know and understand the principles of Dhamma-Vinaya very well. Although they strictly follow Dhamma-Vinaya, when they are physically ill, they must accept treatment from doctors to be healthy to perform religious duties. They also maintain their health, follow doctor advice, and cooperate with experts and doctors who provide advice and treatment according to academic principles to achieve successful treatment.

          2. The development of knowledge in ailing monk healthcare is vital for skill and knowledge enhancement of all parties involved, including caregivers, volunteers, and medical personnel, because it allows them to acquire knowledge and skills in caring for patients physically and mentally, resulting in effective treatment. Providing confidence and standard care enables patients to receive treatment that meets their needs, resulting in their satisfaction.

          3. A community network that provides knowledge and support for ailing monks' healthcare is essential to ensuring that caregivers have the necessary knowledge and expertise based on Buddhist principles. It enables ailing monks to receive proper care, resulting in a better quality of life.

References

คณะผู้จัดทำจากคณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. (2560). สถานะประเทศไทยในปัจจุบัน. มปท. : มหาวิทยาลัยสงขลานคริทร์.

จินตนา อาจสันเที๊ยะ และพรทรัพย์ เตชะกุลเจริญ. (2562). การพยาบาลพระสงฆ์อาพาธภายใต้พระธรรมวินัย. วารสารพยาบาลทหารบก Journal of The Royal Thai Army Nurses. 20(3), 27.

พระครูสุวิธานพัฒนบัณฑิต, ธวัลรัตน์ แดงหาญ และสรัญญา วภัชชวิธี. (2558). การพัฒนารูปแบบการดูแล สุขภาพองค์รวมของพระสงฆ์ในจังหวัดขอนแก่น โดยเน้นการมีส่วนร่วมของเครือข่าย. สำนักงานป้องกันควบคุม โรคที่ 6 จังหวัดขอนแก่น. 22(2), 119.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2556). การพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มูลนิธิโกมล.

พระมหาจรรยา สุทธิญาโณ. (2543). พระพุทธศาสนากับการดูแลรักษาสุขภาพแบบองค์รวม. สงขลา : คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

พระมหาหรรษา ธมฺมหาโล. (2553). การบูรณาการพุทธิปัญญาเพื่อพัฒนาชีวิตและสังคม. กรุงเทพมหานคร : ไทยรายวันการพิมพ์.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2542). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ : อักษร. เจริญทัศน์ การพิมพ์.

สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (พิมพ์ ธมฺมธโร). (2528). มงคลยอดชีวิต ฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพฯ : ธรรมสภา.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสาม พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี.

สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.). (2560). ธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ พุทธศักราช 2560. พิมพ์ครั้งที่ 5. นนทบุรี : สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ.

สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. (2553). ตำราการตรวจรักษาโรคทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์หมอชาวบ้าน.

สุวัฒสัน รักขันโท และคณะ. (2551). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของพระภิกษุในเขตภาคใต้ตอนบน (รายงานการวิจัย). สุราษฏร์ธานี : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

อุทัย สุดสุข. (2564). สุขภาพดีวิถีพุทธ Good Health in Buddhist Way. ฉะเชิงเทรา : วิทยาลัยสงฆ์พุทธโสธร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.

Downloads

Published

05-01-2025

How to Cite

Siridejdamrong, P., Phrakru Sirithambundit, & Phrakru Sutchayaporn. (2025). องค์ความรู้และการบริบาลพระสงฆ์อาพาธตามหลักพระธรรมวินัยโดยการมีส่วนร่วมของเครือข่ายในชุมชน. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่, 10(2), 220–235. Retrieved from https://ojs.mcupr.ac.th/index.php/jgrp/article/view/243

Issue

Section

Research Articles: บทความวิจัย